Yabancıların Gayrimenkul Alarak Vatandaşlık Elde Etmesi
Türkiye Cumhuriyeti, yatırım yoluyla vatandaşlık sağlayan bir program sunmaktadır. Bu program kapsamında, belirli şartları yerine getiren yatırımcılara Türk vatandaşlığı verilmektedir.
Bu programın detayları zaman içinde değişebilir ve belirli yatırım miktarları, koşullar ve gereklilikler olabilir. Yatırımcının belirli bir miktarda gayrimenkul edinmesi, bir bankaya belirli tutarda mevduat yatırması veya belirli miktarda istihdam yaratması gibi şartlar söz konusu olabilir.
5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun 12. maddesi, Türk vatandaşlığının kazanılmasında istisnai halleri düzenlemektedir. Bu maddeye göre, belirli koşulları sağlayan yabancılar Türk vatandaşlığına başvuruda bulunabilirler:
- 400.000 USD veya karşılığı döviz tutarında gayrimenkul satın almak ve tapu siciline 3 yıl satılmaması şerhi koymak veya bu tutarda irtifak hakkı ya da kat mülkiyeti devralıp tapu siciline 3 yıl devir ve terkin işlemi yapılmayacağına dair taahhüt şerhi koymak.
- 500.000 USD veya karşılığı döviz tutarını, 3 yıl çekmemek kaydıyla Türkiye’de faaliyet gösteren bankaların mevduat hesabına yatırmak.
- En az 50 kişiyi işe almak.
- 500.000 USD veya karşılığı döviz tutarında sabit sermaye yatırımı yapmak.
- 500.000 USD veya karşılığı döviz tutarında devlet borçlanma araçlarını 3 yıl tutmak şartıyla satın almak.
- 500.000 USD veya karşılığı döviz tutarında gayrimenkul yatırım fonu katılma payını veya girişim sermayesi yatırım fonu katılma payını en az 3 yıl elinde tutmak.
Bu yatırım programı kapsamında, yatırımcının kendisi, eşi ve 18 yaşından küçük çocuklarına Türk vatandaşlığı kazanma imkânı tanınabilir. Ancak, başvuru süreci ve gereklilikler hakkında detaylı bilgi almak için doğrudan Türkiye’nin ilgili makamlarına veya yetkili kurumlarına başvurmak önemlidir.
YABANCILARIN YATIRIM YAPARAK VATANDAŞLIK ELDE ETMESİ YÖNTEMLERİ
Tarih boyunca insanlar çeşitli nedenlerle yaşadıkları coğrafyalardan başka coğrafyalara göç etmiş, burada kendilerine yeni bir yaşam kurmaya çalışmışlardır. Günümüz dünyasında da insanlar, bazen savaştan kaçmak, bazen kendileri ve ailelerine daha iyi yaşam koşulları sağlamak, bazen de eğitim gibi nedenlerle farklı ülkelere göç etmekte ve burada çalışıp yaşamaya başlamaktadır. Bu sürecin bir uzantısı olarak, göç eden kişiler göç ettikleri veya sığındıkları ülkelerin vatandaşlığına geçmeyi düşünebilmektedir.
Bu durum karşısında, devletler bazı düzenlemeler getirmektedir. Göçmenlerin veya sığınmacıların göç ettikleri ya da sığındıkları ülkeye belli bir tutarda yatırım yapmaları veya o ülkeden belli bir tutarın üzerinde gayrimenkul almaları durumunda, belli şartlar dâhilinde bu kişilere vatandaşlık verilmesi; dünya üzerindeki pek çok ülke tarafından farklı şekillerde uygulanan yöntemlerden biridir.
(Kaynak: Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi, https://www.invest.gov.tr, 2022)
Türk vatandaşlığını kazanmak isteyen yabancılar için çeşitli seçenekler sunulmaktadır. İlgili yatırım miktarlarını karşılayan ve diğer gerekli şartları yerine getiren kişiler, Türk vatandaşlığına başvuruda bulunabilirler.
Türk vatandaşlığına yatırım yoluyla başvuruda bulunmak isteyen yabancılar için mevcut seçenekler aşağıda sıralanmıştır:
- Gayrimenkul Yatırımı: En az 400.000 Amerikan doları tutarında gayrimenkul satın almak veya irtifak hakkı ya da kat mülkiyeti devralmak ve bu gayrimenkulü 3 yıl boyunca satmamak.
- Sermaye Yatırımı: Bir Türk şirketine en az 500.000 Amerikan doları tutarında sermaye katkısında bulunmak.
- İstihdam Oluşturma: Kendi işletmesinde Türkiye'de en az 50 kişiyi istihdam etmek.
- Banka Hesabına Yatırım: En az 500.000 Amerikan doları tutarında parayı Türkiye’de faaliyet gösteren bankalara yatırmak ve üç yıl süreyle bu meblağı hesapta tutmak.
- Fon Yatırımı: En az 500.000 Amerikan doları tutarında gayrimenkul yatırım fonu katılma payı veya girişim sermayesi yatırım fonu katılma payını en az üç yıl süreyle elinde tutmak.
- Devlet Borçlanma Araçlarına Yatırım: En az 500.000 Amerikan doları tutarında devlet borçlanma araçlarına yatırım yapmak ve bu yatırımı üç yıl boyunca bloke etmek.
- Bireysel Emeklilik Sigortası Yatırımı: En az 500.000 Amerikan doları tutarında katkı payını bireysel emeklilik sigortası sistemine yatırmak ve bu tutarı belirlenen fonlarda üç yıl boyunca tutmak.
Bu yatırım seçeneklerinden herhangi birini tercih eden ve ilgili şartları yerine getiren kişiler, Türk vatandaşlığına başvuruda bulunabilirler. Ancak başvuru sürecinin detayları ve gereksinimlerinin zaman zaman güncellenebileceğini unutmamak önemlidir. Bu nedenle, başvuru yapmadan önce güncel bilgilere ulaşmak için Türkiye'nin ilgili makamlarına başvurmak gerekmektedir.
YABANCILARIN GAYRİMENKUL ALARAK VATANDAŞLIK ELDE ETMESİNİN AŞAMALARI
Bir yatırım aracı olarak gayrimenkul; kiraya verilebilme, içinde oturulabilme, satılabilme gibi özelliklerinin yanı sıra somut bir yatırım aracı olmasıyla dikkat çeker. Ayrıca, borsa gibi alternatif yatırım türlerine göre değer kaybetme riski oldukça düşüktür. Bu nedenlerle, gayrimenkul birçok yatırımcı için güvenli bir tercih olarak öne çıkmaktadır.
Türkiye’de ise gayrimenkul edinimi yoluyla yabancılara belirli bir yatırım karşılığında vatandaşlık hakkı tanınmaktadır. 13 Mayıs 2022 tarih ve 31834 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Türk Vatandaşlığı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” kapsamında; Yönetmeliğin 20. maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendine göre, Türkiye’de en az 400.000 Amerikan doları (veya karşılığı döviz ya da Türk lirası) tutarında gayrimenkul satın alarak ve bu gayrimenkulü üç yıl süreyle satmamak şartıyla Türk vatandaşlığı kazanmak mümkündür.
Aşamalar
1. Vergi Sicil Numarası Alma
Pasaport ve biyometrik fotoğraf ile birlikte vergi dairesine başvurarak vergi sicil numarası alınır.
2. Gayrimenkul Bulma ve Değerleme Raporu
Toplamda en az 400.000 Amerikan doları değerinde bir veya birden fazla gayrimenkul belirlenir. Satın alınacak gayrimenkul(ler) için SPK lisanslı bir uzman tarafından hazırlanmış resmi değerleme raporu alınır.
3. Döviz Alım Belgesi Temini
Türkiye’de faaliyet gösteren bir bankadan döviz alım belgesi alınır. Bu belge, yatırım tutarının Türk bankacılık sistemi aracılığıyla getirildiğini ve Merkez Bankası'na bozdurulduğunu gösterir.
4. Gayrimenkul Satın Alma ve Tapu İşlemleri
Yatırım tutarı banka havalesiyle ödenerek gayrimenkul satın alınır. Tapu işlemleri sırasında, tapu siciline “satılamaz şerhi” konur ve bu beyanla birlikte tapu senedi veya noter onaylı satış vaadi sözleşmesi düzenlenir.
5. Uygunluk Belgesi Alma
Tapu müdürlüğü tarafından, vatandaşlık başvurusuna esas teşkil edecek olan “yatırıma uygunluk belgesi” düzenlenir.
6. Kısa Süreli İkamet İzni (J Bend)
Göç İdaresi Genel Müdürlüğü’ne gerekli belgelerle başvuru yapılarak kısa süreli ikamet izni alınır.
Özetle Aşamalar
Tapu Aşaması – Gayrimenkul Satın Alma:
• Yabancı, Türkiye’de en az 400.000 ABD doları değerinde gayrimenkul satın alır.
• Tapu kaydı yapılır ve üç yıl boyunca satılmayacağına dair beyan verilir.
İkamet İzni Başvurusu:
• Yabancı kişi, satın alımın ardından Türkiye’de yaşamak istiyorsa ikamet izni başvurusunda bulunur.
• Gerekli belgelerle başvuru yapılır.
• Başvuru uygun bulunursa, kişiye kısa süreli ikamet izni verilir.
Vatandaşlık Başvurusu
• Yabancı uyruklu bir kişi, Türk vatandaşlığını kazanmak istiyorsa öncelikle belirli bir süre Türkiye’de yasal olarak ikamet etmelidir. Bu süre genellikle en az beş yıl olarak belirlenmiştir.
• Bu beş yıllık süreç boyunca kişinin, Türkiye’de kesintisiz ve yasal ikamet etmesi ve gerekli şartları yerine getirmesi gerekir. Bu şartlar arasında vergi yükümlülüklerini yerine getirmek, suç işlememek, kamusal düzene tehdit oluşturmamak gibi hükümler yer alabilir.
• İkamet süresi tamamlandıktan sonra, yabancı Türk vatandaşlığına başvurma hakkı elde eder.
• Vatandaşlık başvurusunda bulunmak için ilgili kişinin gerekli belgeleri hazırlaması ve resmi makamlar nezdinde başvuru sürecini başlatması gerekir.
• Başvurunun incelenmesi sonucunda, şartların yerine getirilmesi durumunda yabancı kişiye Türk vatandaşlığı verilebilir.
• Bu süreçte her bir aşamanın dikkatle ve eksiksiz şekilde takip edilmesi, vatandaşlık başvurusunun olumlu sonuçlanması açısından büyük önem taşır.
YABANCILARIN GAYRİMENKUL ALARAK VATANDAŞLIK ELDE ETMESİ İÇİN GEREKLİ BELGELER
Tapu Devri için Gerekli Belgeler (Tapu)
• Taşınmazın tapu senedi
• Satın alacak yabancının pasaportu ve fotokopisi (onaylı Türkçe tercümesi ile)
• Mülkün bulunduğu belediyeden alınacak “Emlak Rayiç Değeri Belgesi”
• Konut ve işyerleri için zorunlu deprem sigortası poliçesi
• Satan kişinin 1 adet fotoğrafı (beyaz fonlu, biyometrik)
• Satın alan yabancının 2 adet fotoğrafı (beyaz fonlu, biyometrik)
• Satın alan yabancının Türkçe bilmemesi halinde yeminli tercüman
• Devir işlemleri vekil aracılığıyla yapılacaksa, vekâletnamenin aslı veya onaylı örneği (yurt dışında düzenlenmişse onaylı Türkçe tercümesi)
• Taşınmazın şahsa ait olduğunu gösteren resmi, e-imzalı/imzalı ve mühürlü/kaşeli belge (tapu senedi)
J Bend Kısa Süreli Oturum İzni için Belgeler (Göç)
• İkamet izni başvuru formu
• Pasaportun aslı ve fotokopisi
• 4 adet biyometrik fotoğraf
• Kalınacak süre boyunca yeterli ve düzenli maddi imkâna sahip olunduğuna dair beyan
• Geçerli sağlık sigortası
• Devlete ödenen harç ve kart ücretlerinin ödendiğine dair dekont
Yatırım Yoluyla Türk Vatandaşlığı Başvuru Evrakları (Nüfus)
• Vatandaşlık başvuru formu
• Pasaport veya benzeri kimlik belgesi
• Medeni hal belgesi (evlenme/boşanma/ölüm belgesi)
• Doğum belgesi
• Başvuran evli ise eş ve çocuklara ait aile bağını kanıtlayan nüfus kayıt örneği veya eşdeğer belge
• 18 yaşından küçük çocuk için muvafakat belgesi ve Türkçe tercümesi
• Türk vatandaşı birinci veya ikinci derece akrabalar varsa, bunlara ait nüfus kayıt örneği
• Doğum tarihinin ay ve günü eksikse tamamlayıcı belge veya imzalı beyan
• Hizmet bedelinin Maliye veznesine yatırıldığına dair makbuz
• 2 adet biyometrik fotoğraf
• Gerekli durumlarda noter tasdikli Türkçe çeviriler ve vekâletname
Bu belgelerin eksiksiz ve doğru sunulması büyük önem taşır. Başvuru türüne göre belge farklılıkları olabileceğinden, başvuru sahiplerinin ilgili kurumlarla iletişimde bulunması önerilir.
YABANCILARIN GAYRİMENKUL ALARAK VATANDAŞLIK ELDE ETMESİ SONUCUNDA EŞ VE ÇOCUKLARIN DURUMU
Gayrimenkul yatırımı ile Türk vatandaşlığı başvurusunda bulunan yabancıların yalnızca kendileri değil, birinci derece aile üyeleri de bu programdan faydalanabilir. Bu kapsamda:
• Başvuru sahibinin eşi (karısı/kocası)
• 18 yaşından küçük çocukları
• Ergin olmasına rağmen bakıma muhtaç çocukları
vatandaşlık başvurusunda bulunabilirler.
Aile üyeleri, Türk vatandaşlığına geçmeleri halinde Türkiye’de ikamet etme, çalışma, sağlık hizmetlerinden yararlanma, eğitim alma gibi haklardan faydalanabilirler. Bu durum, yalnızca yatırımcıyı değil tüm aileyi kapsayan sosyal ve ekonomik bir güvence sunar.
YABANCILARIN GAYRİMENKUL ALARAK VATANDAŞLIK ELDE ETMESİ İÇİN 400.000 AMERİKAN DOLARI DEĞERİNDE TEK BİR TAŞINMAZ MI BULUNMALIDIR?
Hayır. Program kapsamında, tek bir gayrimenkul edinimi zorunlu değildir. Toplamda 400.000 Amerikan doları değerine ulaşmak şartıyla, birden fazla taşınmaz da satın alınabilir.
Bu durum yatırımcılara esneklik sağlar ve farklı bölgelerde veya çeşitli tipte gayrimenkullere yatırım yapma imkânı tanır. Böylece yatırımcılar risklerini dağıtarak daha güvenli ve çeşitli bir yatırım portföyü oluşturabilirler.